Agenesie en hypoplasie van de musculus masseter komen voornamelijk voor als onderdeel van diverse congenitale syndromen en hebben zowel functionele als esthetische gevolgen. Dit artikel rapporteert een casus van idiopatische hypoplasie van de musculus masseter zonder andere (congenitale) anatomische afwijkingen.

Een 13-jarig meisje presenteerde zich in een kliniek voor orofaciale chirurgie in Milaan. Haar klacht was asymmetrie van het aangezicht en ze vroeg om behandeling met een vulmateriaal. Bij extraoraal onderzoek werd een kleine indeuking van haar aangezicht gezien in het rechter suborbitale gebied. Tevens bleek de processus condylaris mandibulae rechts beperkt mobiel. Intraoraal werd een complete blijvende dentitie aangetroffen met Angle Klasse I-relatie en een 3 millimeter grote deviatie van de maxillaire dentale middenlijn naar rechts. Op een anteroposterieure röntgenopname werd waargenomen dat rechts de ramus mandibulae korter en het corpus mandibulae langer was dan links. Kernspintomografie (MRI) bracht ernstige hypoplasie van de rechter musculus masseter en geringe hypoplasie van de rechter musculus pterygoideus medialis aan het licht. Ook werd aan de rechter zijde hypoplasie van de processus condylaris mandibulae en van de ramus mandibulae vastgesteld. Elektromyografie liet matige activiteit van de musculus masseter rechts en compenserende hyperactiviteit van de musculus masseter links zien. De behandeling werd gericht op versterking van de wel goed ontwikkelde kauw- en aangezichtsspieren en op groei van de hypoplastische botdelen tijdens de groeiperiode. Hiertoe werd een op een activator gelijkend uitneembaar functioneel apparaat vervaardigd met aan de rechter zijde een tot in de beide omslagplooien reikend buccaal schild van kunststof en een bijtblok tussen de maxillaire en mandibulaire (pre)molaren. Deze behandeling bleek succesvol en daarna volgde een orthodontische behandeling met vaste apparatuur om de deviatie van de dentale middenlijn te corrigeren. Toen ook dit succesvol was afgerond, werd een retentieplaat vervaardigd. Het esthetische resultaat was bevredigend. Er resteerde een heel klein deukje in het suborbitale gebied dat te zijner tijd desgewenst kan worden gecorrigeerd met een vulmateriaal.

Conclusie. In deze casus was behandeling van idiopathische hypoplasie van de musculus masseter succesvol toen werd ingezet op versterking van de wel goed ontwikkelde kauw- en aangezichtsspieren en op groei van hypoplastische botdelen tijdens de groeiperiode, gevolgd door orthodontische behandeling.

Bron

• Cossellu G, Farronato M, Biagi R, Assandri F, Farronato G. Idiopathic hypoplasia of the masseter muscle: A case report. Cranio 2017; 35: 192-196.