Sociale tandheelkunde

Al enkele tientallen jaren vertoont in de westerse landen de mondgezondheid van kinderen een stijgende lijn. Ongelijkheid met betrekking tot de kwaliteit van het kindergebit en daarmee de levenskwaliteit blijft desondanks bestaan. Belangrijke risicofactoren hierbij blijven: minder dan 2 keer per dag poetsen en frequent snacken tussen de maaltijden. Daarbij groeit de kennis van de rol die psychosociale, economische en omgevingsfactoren hebben op het individuele gedrag.

In dit onderzoek stond de vraag centraal wat de relatie is tussen het functioneren van het gezin en de aanwezigheid van cariës in het melkgebit. Hiertoe werd een vragenlijst verzonden naar 630 5- tot 6-jarige kinderen uit verschillende jeugdtandcentra in Nederland. Met deze gevalideerde vragenlijst werd getracht het gezinsfunctioneren en de opvattingen van ouders met betrekking tot de mondgezondheid in kaart te brengen.

De resultaten lieten zien dat kinderen uit goed functionerende gezinnen op het gebied van communicatie, organisatie, responsiviteit en het sociale netwerk significant minder cariës hebben dan kinderen uit minder goed functionerende gezinnen. Dit was voornamelijk het geval voor het onderdeel ‘organisatie’, zoals de mate van routine en structuur binnen het gezin. Kinderen uit disfunctionerende gezinnen hadden een gemiddeld dmft van 4,2 (3,0-5,5), vergeleken met het gemiddelde van 1,9 (1,6-2,2) bij kinderen uit normaal functionerende gezinnen. Bovendien bleek slechter gezinsfunctioneren te zijn geassocieerd met een lagere poetsfrequentie, een hogere leeftijd waarop begonnen werd met poetsen en minder betrokkenheid van de ouder met poetsen (zoals napoetsen en controleren). Er werd een relatie gevonden tussen gezinsfunctioneren en de mate van cariës bij kinderen, waarschijnlijk verklaard door verschil in mondgezondheidsgedrag. Een verschil in organisatie binnen het gezin lijkt de belangrijkste dimensie van het gezinsfunctioneren te zijn.

Bron

Duijster D, Verrips, GHW, Loveren C van. The role of family functioning in childhood dental caries. Community Dent Oral Epidemiol 2014; 42: 193-205.