Gerodontologie

Postmenopauzale osteoporose is een ziekte die meestal op oudere leeftijd manifest wordt. Een veelvoorkomende complicatie van osteoporose is een heupfractuur, bijvoorbeeld als gevolg van een val. De doelstelling van dit onderzoek was om aan de hand van een systematisch literatuuronderzoek te bepalen of bij postmenopauzale vrouwen de op een panoramische röntgenopname vastgestelde kwaliteit van het corticale mandibulaire bot indicatief is voor osteoporose van de collum femoris.

In 3 elektronische literatuurdatabases werd met trefwoorden gezocht naar relevante Engelstalige onderzoeksliteratuur. Aanvullend op de zoekactie werden de literatuurlijsten van de gevonden artikelen geraadpleegd. Voor inclusie kwamen artikelen in aanmerking als ze onderzoeken bij postmenopauzale vrouwen van minimaal 45 jaar oud presenteerden waarin metingen op panoramische röntgenopnamen werden vergeleken met de botdichtheid van de collum femoris, gemeten met ‘dual energy X-ray absorptiometry’ (DXA). Verrichte metingen konden zijn de breedte van de mandibulaire cortex en de mandibulaire corticale index. Deze index is een beoordeling van de structuur van de endostale begrenzing van de mandibulaire cortex op een driepuntenschaal. Referentiewaarden voor botdichtheid van de collum femoris waren de standaardwaarden voor osteoporose en osteopenie, respectievelijk kleiner dan 2,5 keer en tussen 1 en 2,5 keer de standaarddeviatie van de botdichtheid bij jongeren. De onderzoeksgegevens die in de artikelen werden opgezocht waren de 95% betrouwbaarheidsintervallen van de sensitiviteit, de specificiteit en/of de ‘area under the receiver operating characteristic curve (AUC)’ van de 2 metingen aan de mandibula.

Na de selectieprocedure volgend op de zoekactie bleken 7 artikelen geschikt. De heterogeniteit van de gebruikte onderzoeksmethoden maakte een meta-analyse niet mogelijk. Na statistische bewerking en analyse van de onderzoeksgegevens bleek zowel de meting van de breedte van de mandibulaire cortex als de mandibulaire corticale index een matige sensitiviteit, specificiteit en AUC te hebben.

Vooralsnog heeft het bepalen van de kwaliteit van de mandibulaire cortex te weinig validiteit om de kans op een heupfractuur te voorspellen. Alleen geconstateerde onvoldoende kwaliteit van de mandibulaire cortex lijkt dus geen indicatie voor nader onderzoek naar osteoporose.

Bron

Devlin H, Whelton C. Can mandibular bone resorption predict hip fracture in elderly women? A systematic review of diagnostic test accuracy. Gerodontology 2015; 32: 163-168.