M. de Ridder
Quality indicators in head and neck oncology
Amsterdam: Universiteit van ­Amsterdam, 2017
187 bl.
ISBN 978 94 91688 08 9

Het kwaliteitsconcept rondom oncologische zorg in het hoofd-halsgebied is complex, omdat deze zorg per definitie multidisciplinair is en dus vanuit verschillende invalshoeken kan worden benaderd. In de 3 domeinen van kwaliteit van zorg (structuur, proces en uitkomst) onderzocht M. de Ridder verschillende indicatoren voor hoofd-hals oncologische zorg in Nederland.

Binnen het domein ‘structuur’ werd de centralisatie en variatie van zorg bestudeerd. Hieruit bleek dat, ondanks de hoge centralisatie graad van hoofd-hals oncologische zorg in Nederland, de variatie in volume en behandeling tussen de hoofd-halscentra significant verschillend was. Binnen het domein ‘proces’ werd de invloed van wachttijd op overleving onderzocht. De onderzoeksgroep vond een contra-intuïtieve uitkomst: patiënten met de kortste wachttijd hadden ook de slechtste overleving. Deze paradox lijkt verklaard doordat patiënten met snel progressieve tumoren of levensbedreigende symptomen als eerste worden behandeld. Aangenomen wordt dat wachttijd een belangrijke kwaliteitsindicator is in de behandeling van hoofd-halskanker­patiënten. Binnen het domein ‘uitkomst’ richtte de onderzoeker zich op het meer zeldzame speekselkliercarcinoom. Uit het onderzoek blijkt dat er de afgelopen 22 jaar weinig tot geen verbetering in overleving wordt gezien, mede door de grote variatie in aantallen. Verdere centralisatie lijkt hiervoor een oplossing te kunnen bieden.

De door de Nederlandse Werkgroep voor Hoofd-Hals Tumoren geïnitieerde prospectieve landelijke registratie van alle hoofd-halstumoren in de Dutch Head & Neck Audit zal ons meer gedetailleerd informatie verstrekken over de richtlijnadherentie, casusverschillen tussen de centra en eventuele verschillen in uitkomsten tussen de centra. Essentieel voor het slagen hiervan is transparantie van de resultaten van de deelnemende centra.

De promovendus is er zeer goed in geslaagd om een eerste oefening te presenteren binnen het complexe domein van ‘kwaliteit van zorg’ op het terrein van de multidisciplinaire hoog­complexe hoofd-halsoncologie. Er zal nog veel over dit onderwerp gediscussieerd worden.