Mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie

Het is niet goed mogelijk te voorspellen welke potentieel maligne orale slijmvliesafwijkingen maligne worden. Het onderhavige artikel biedt een overzicht van de vorderingen die gedurende de laatste jaren zijn gemaakt op het gebied van de voorspelbaarheid van maligne ontaarding van vooral leukoplakieën.

Uit diverse onderzoeken is duidelijk geworden dat een negatief biopt van een orale slijmvliesafwijking geen garantie biedt voor afwezigheid van een maligniteit. Algemeen geldt dat in ongeveer 10% van de negatief beoordeelde biopten toch een maligniteit of dysplastisch weefsel aanwezig is. Mogelijk is een niet-homogeen klinisch beeld van een leukoplakie de belangrijkste indicator voor maligne ontaarding. Langere tijd werd aangenomen dat histopathologisch onderzoek van een biopt de volgende stap zou zijn om te beoordelen of er sprake is van dysplastich epitheelweefsel. Het risico op maligne ontaarding is immers groter bij een ernstige dan bij een geringe mate van dysplasie. Helaas is gebleken dat de verschillende methoden om de mate van dysplasie vast te stellen onvoldoende betrouwbaar zijn.

Een hoopgevende ontdekking van de laatste jaren speelt zich af op moleculair niveau. De mate van dysplasie kan volgens diverse onderzoeksresultaten worden gerelateerd aan het verlies van heterozygositeit in het DNA. Dat wil zeggen dat van een chromosomenpaar, die heterozygoot zijn omdat ze afkomstig zijn van beide ouders, 1 van de 2 verloren gaat. Een meta-analyse van de uitgevoerde onderzoeken heeft aangetoond dat verlies van heterozygositeit van 2 specifieke chromosomenparen voorspelbare waarde heeft voor maligne ontaarding van een potentieel maligne orale slijmvliesafwijking als leukoplakie.

Samenvattend kan worden gezegd dat de mate van dysplasie geen betrouwbare aanwijzing vormt voor maligne ontaarding van een potentieel maligne slijmvliesafwijking, maar dat meer aandacht moet uitgaan naar de mogelijkheden die veranderingen op moleculair niveau bieden. Nader onderzoek op dit gebied dient dus te worden gestimuleerd.

Bron

Scully C. Challenges in predicting which oral mucosal potentially malignant disease will progress to neoplasia. Oral Dis 2014; 20: 1-5.