Samenvatting

Tandartsen moeten vaak röntgenbeelden beoordelen in het kader van diagnostiek en behandeling. In de tandheelkundige praktijk is het lichtniveau doorgaans heel hoog, wat als een nadeel wordt beschouwd voor het bekijken van beelden met kleine contrastnuances. Het doel van dit onderzoek was inzicht te verkrijgen in de beoordeling van endodontische röntgenopnamen onder verschillende verlichtingssituaties en op verschillende weergaveapparaten.

In 20 sets van gebitselementen werd telkens 1 endo­dontisch behandeld gebitselement opgenomen. Van deze 20 behandelingen werd 50% willekeurig geselecteerd om niet geheel adequaat te worden behandeld. Dit betrof de lengte van de kanaalvulling, adaptatie aan de kanaalwand en homogeniteit van het wortelkanaalvulmateriaal. Digitale röntgenopnamen (DIGORA® Optime) werden vervaardigd en geëvalueerd door 10 waarnemers in 2 verschillende omstandigheden bij een heldere ruimteverlichting (1000 tot 1200 lux) en bij dimlicht (25 tot 50 lux), met behulp van 2 verschillende beeldweergaveapparaten (smart­phones en laptopcomputers); in totaal dus 8 maal. De waarnemers beoordeelden de kwaliteit van de endo­dontische behandeling op de röntgenopnamen. De uitkomsten van de waarnemers werden statistisch vergeleken met behulp van de α-coëfficiënt van Cronbach, diagnostische tests, π-coëfficiënt en ANOVA met Tukey-tests, bij een significante niveau-instelling van 5% (α = 0,05).

Voorbeelden van de endodontische rontgenopnamen zoals gebruikt in dit onderzoek. De beelden tonen (a) een uitstekende behandeling, (b) een als adequaat beoordeelde behandeling en (c) een behandeling beoordeeld als inadequaat.

De gemiddelde betrouwbaarheid van de antwoorden van de waarnemers varieerde van 0,89 (intrabeoordelaar) tot 0,66 (interbeoordelaar). De gemiddelde waarden van de receiver operating characteristic (ROC) curves waren 0,661 (PD = 0,098) met laptop in helder licht bij het beoordelen van de homogeniteit van het wortelkanaalvulmateriaal als de slechtste situatie (ROC Az waarde = 0,57), die statistisch significant was (p < 0,05), en 0,81 met laptop in een donkere omgeving bij de beoordeling van de apicale lengte als de beste prestatie. Verschillen (p < 0,05) deden zich voor­namelijk voor bij de parameters die voor de beoordeling werden gebruikt en niet in de verlichtingsomstandigheden.

Conclusie. Verlichtingsomstandigheden en wijze van beeldweergave hebben zeer weinig invloed op de röntgenologische kenmerken van endodontische röntgenopnamen. Smartphones kunnen worden gebruikt om endodontische röntgenopnamen te beoordelen in de dagelijkse klinische praktijk bij routinematige lichtomstandigheden. 

Bron

Cruz AD, Castro MCN, Aguiar MF, Guimarães LS, Gomes CC. Impact of room lighting and image display device in the radiographic appearances of the endodontic treatments. Dentomaxillofac Radiol 2018; 47: 20170372.