Samenvatting

Chronisch nierfalen gaat gepaard met botafwijkingen die ook de maxilla en de mandibula kunnen treffen. Naast weinig specifieke veranderingen zoals migratie en/of verhoogde gevoeligheid van gebitselementen, pijn in de kaken en, uiteraard alleen op jonge leeftijd, stoornissen in de tanderuptie, kunnen bij deze patiënten ook goed gekarakteriseerde aandoeningen voorkomen. Dit betreft de zogenoemde bruine tumor en de osteitis fibrosa/renale osteodystrofie. De bruine tumor is een osteolytische afwijking die zich microscopisch kenmerkt door de aanwezigheid van op osteoclasten lijkende reuscellen gelegen in een fibrocellulaire achtergrond; het proces kan multifocaal zijn maar ook beperkt blijven tot 1 enkele laesie. De oorzaak is gelegen in de met chronisch nierfalen samenhangende hyperactiviteit van de bijschildklier. De renale osteodystrofie kenmerkt zich door zwelling van maxilla, mandibula of beide die bij radiologie een matglasaspect van het aangetaste bot laat zien. Deze vorm van met chronisch nierlijden samenhangende botveranderingen kan onderdeel zijn van het syndroom van Sagliker waarbij uitgebreide skeletveranderingen gepaard gaan met neuropsychiatrische pathologie en doofheid.

In het hier besproken artikel wordt verslag gedaan van een groep van 21 patiënten afkomstig uit 4 verschillende centra in Brazilië. Bij 13 van hen werd een bruine tumor gezien; 8 leden aan renale osteodystrofie van wie 4 gezien hun additionele afwijkingen als patiënten met het syndroom van Sagliker werden gediagnosticeerd. De gemiddelde leeftijd van de groep was 32,7 jaar en de mandibula was de meest voorkomende localisatie. Omdat de bij chronisch nierlijden aangetroffen kaakafwijkingen differentieel diagnostische overlap tonen met andere aandoeningen van het kaakbot, wordt de onderliggende oorzaak niet altijd onderkend.

Conclusie. Verlies van kaakbot, zwelling van kaakbot en problemen met de dentititie kunnen alle optreden bij chronisch nierlijden. Tandartsen kunnen hiermee worden geconfronteerd en dienen met de problematiek van deze patiënten adequaat om te gaan.

Bron

Pontes FSC, Lopes MA, de Souza LL et al. Oral and maxillofacial manifestations of chronic kidney disease–mineral and bone disorder: a multicenter retrospective study. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol 2018; 125: 31-43.