Algemene ziektenleer

Slikken is een gecompliceerd proces dat onder meer wordt bepaald door de smaak, de temperatuur en de viscositeit van het voedsel of de vloeistof in de mond. De orale perceptie van het volume zou eveneens een rol kunnen spelen, en deze perceptie zou afhankelijk kunnen zijn van de leeftijd. Om dit vast te kunnen stellen, werden door een onderzoeksgroep in de Verenigde Staten 2 groepen proefpersonen samengesteld: een groep van 10 relatief jonge personen (gemiddeld 31 jaar) en een groep van 11 oudere personen (gemiddeld 69 jaar). Alle proefpersonen waren gezond en hadden geen slikklachten of aandoeningen van het centraal zenuwstelsel. Ook gebruikten zij geen medicatie met eventuele nevenwerking op het slikproces.

De proefpersonen mochten gedurende 10 seconden een hoeveelheid water in de mond nemen, dat daarna werd uitgespuwd. Eerst kreeg elke proefpersoon 3 volumes met een hoeveelheid water die bekend werd gemaakt (5, 10 en 20 ml). Vervolgens moesten de proefpersonen geblinddoekt het volume van 5 verschillende hoeveelheden water beoordelen, variërend van 1 tot 20 ml. Elk volume werd 8 keer in willekeurige volgorde getest. Gemiddeld resulteerde een viervoudige toename in toegediende hoeveelheid slechts in een verdubbeling van de schatting van het volume. Deze onderschatting van het daadwerkelijke vloeistofvolume was bij ouderen ernstiger dan bij jongere proefpersonen.

Personen met dysfagie wordt vaak aanbevolen om het maximum vloeistofvolume te reduceren. Het feit dat men een vloeistofvolume ernstig onderschat verhoogt volgens de onderzoekers het risico op aspiratie. De onderzoekers adviseren daarom bij ouderen met slikproblemen hulpmiddelen als maatlepels en –bekers toe te passen om het volume van vloeistoffen te bepalen.

Bron

Kamarunas E, McCullough GH, Mennemeier M, Munn T. Oral perception of liquid volume changes with age. J Oral Rehabil 2015; 42: 657-662.