De onderzoekers van dit artikel wilden informatie krijgen over de prevalentie van orale slijmvliesafwijkingen bij ouderen en de mogelijke associaties van slijmvliesafwijkingen met leeftijd, geslacht, algemene gezondheid, medicatie, tabaksgebruik, alcoholconsumptie, rust- en kauwgestimuleerde secretiesnelheid van totaalspeeksel, secretiesnelheid van rustspeeksel van de accessoire speekselklieren in de onderlip en xerostomie.

Als proefpersonen fungeerden 668 Kaukasische inwoners van Kopenhagen die 65 jaar of ouder waren. Zij moesten een vragenlijst invullen over algemene gezondheid, gebruik van medicamenten en voedingssupplementen, tabaksgebruik, alcoholconsumptie en xerostomie. Door een onderzoeker werd hun secretiesnelheid van totaalspeeksel in rust en na kauwstimulatie bepaald, waarbij respectievelijk 0,1 en 0,7 ml/min als grenswaarden voor hyposialie werden gehanteerd. De secretiesnelheid van rustspeeksel van de accessoire speekselklieren in de onderlip werd gemeten met behulp van een strip papier die gedurende 2 minuten op de onderlip werd geplakt. Orale slijmvliesafwijkingen werden gediagnosticeerd volgens de criteria van de Wereldgezondheidsorganisatie. Van het dorsale deel van de tong werd een cultuurmonster genomen om Candida te kweken. Ook van andere orale locaties die klinisch verdacht waren voor een schimmelinfectie werd een cultuurmonster genomen.

In de totale groep proefpersonen had 75% 1 of meer orale slijmvliesafwijkingen en onder de 127 (19%) proefpersonen die geen enkel medicament gebruikten, was dit percentage 70. Orale slijmvliesafwijkingen die het meest voorkwamen waren tongvarices (28%), prothesestomatitis (13%), candidose (12%), fissuurtong (9%) en keratose (8%). Over het algemeen waren slijmvliesafwijkingen gerelateerd aan tabaksgebruik en xerostomie. Tongvarices waren gecorreleerd met systemische ziekten en medicatie, vooral waar het ging om cardiovasculaire ziekten en daarop gerichte medicatie. Fissuurtong was gecorreleerd met vrouw zijn, xerostomie en geringe rustsecretiesnelheid van totaalspeeksel en van onderlipspeeksel. Candidose bij prothesestomatitis, fissuurtong, atrofische tong en glossitis rhombica mediana was geassocieerd met oudere leeftijd, mannelijk geslacht, meer dan 3 ziekten hebben, medicatiegebruik en lagere speekselsecretiesnelheden.

De prevalentie van orale slijmvliesafwijkingen was relatief groot. Slijmvliesafwijkingen waren over het algemeen geassocieerd met lokale en systemische aandoeningen.

Bron

Lynge Pedersen AM, Nauntofte B, Smidt D, Torpet LA. Oral mucosal lesions in older people: relation to salivary secretion, systemic diseases and medications. Oral Dis 2015; 21: 721-729.