Patiënten met ernstige hypodontie (6 of meer afwezige gebitselementen) hebben behoefte aan esthetische en functionele rehabilitatie. Vooral bij patiënten met ectodermale dysplasie vraagt de behandeling een multidisciplinaire aanpak. Bij deze ontwikkelingsstoornis zijn de gebitselementen niet mooi afgevormd, de lokalisatie ervan in de tandboog is zeer divers en de kaken zijn door de afwezigheid van definitieve kiemen niet volledig ontwikkeld. Tot op heden is er geen standaardbehandeling voor deze agenesiepatiënten.

In een systematisch literatuuronderzoek werd gezocht naar de resultaten van prothetische behandelopties voor deze mutilatie. Hiervoor werden geraadpleegd Medline, Embase en de database van de Oral Health Group van het Cochrane Institute. De resultaten werden aangevuld met een handmatig bestuderen van de literatuurreferenties die in de gevonden artikelen werden vermeld. Alle artikelen moesten de behandeling van ernstige hypodontiepatiënten beschrijven.

Uiteindelijk werden 21 artikelen geïncludeerd, maar de diversiteit in kwaliteit en aantal liet geen meta-analyse toe: 17 onderzoeken waren retrospectief en 16 onderzoeken beschreven behandelingen met implantaatgedragen prothetische constructies. Behandeling met uitneembare prothetische constructies (UPP), orthodontie en kronen en bruggen was zelden beschreven in de geïncludeerde artikelen. De behandeling van agenesiepatiënten met een uitneembare partiële prothetische constructie werd echter wel veel uitgevoerd als overgangsprothese, tot deze patiëntjes de volwassen leeftijd bereikten en werden afbehandeld met een implantaatgedragen prothetische constructie.

Orale rehabilitatie van jonge patiënten met een uitneembare partiële prothetische constructie bleek succesvol als het de functie, esthetiek en mandibulaire stabiliteit herstelde, als spalk kon dienen voor de restdentitie en het een reversibele behandeling was. De patiënten wenden er snel aan en riskeerden minder sociaal isolement, ook de ouders reageerden positief. De tandartsen daarentegen stonden er meer sceptisch tegenover wegens externe factoren als mondhygiëne en medewerking en motivatie van de patiënt en hun omgeving. Ook bleek een restauratieve behandeling van de uitneembare partiële prothetische constructie veelvuldig noodzakelijk te zijn.

Orthodontie werd wel beschreven als voorbehandeling bij een functionele en esthetische rehabilitatie bij agnesiepatiënten, maar de incidentie van wortelresorptie bleek bij deze groep hoger te zijn dan bij de dentate patiënten.

Ondanks het feit dat met kronen en bruggen een zeer goed resultaat kon worden bereikt wat betreft oraal comfort en levenskwaliteit bij agnesiepatiënten, werden de bevindingen van deze behandeloptie zelden beschreven in de onderzoeksliteratuur. Wel werden aan de orde gesteld dat wanneer de distributie van de gebitselementen in de kaak niet goed was een orthodontische voorbehandeling was aangewezen, dat resultaten niet goed voorspelbaar bleken en dat de behandeling met een vaste gebitsprothese een grote impact had in fysiek en mentaal opzicht. Ook in financieel opzicht hing hier een prijskaartje aan. Gezien de leeftijd van deze patiëntengroep worden een uitneembare partiële constructie als niet-invasieve en meer economische behandeling verkozen.

Implantaatoverleving bij deze agenesiepatiënten varieerde van 35,7% tot 98,7%. Botvolume en lokalisatie waren bepalende factoren, maar er waren te weinig goed gestructureerde onderzoeken om een evidence-based behandelrichtlijn voor patiënten met ernstige hypodontie voor te stellen.

Geoncludeerd kan worden dat de resultaten van implantaatgedragen prothetische voorzieningen veelbelovend lijken, mits de juiste indicatiestelling. Meer onderzoek is echter nodig.

Bron

Filius MA, Cune MS, Raghoebar GM, et al. Prosthetic treatment outcome in patients with severe hypodontia: a systematic review. J Oral Rehabil 2016; 43:373-387.