J.E.H. Wolff
Reconstruction of the craniomaxillo-mandibular skeleton: problems and solutions
Amsterdam, Vrije Universiteit Amsterdam, 2016
160 bl., geïll.
ISBN 978 94 028 0260 3

Dit proefschrift betreft een evaluatie van de klinische resultaten van de reconstructrie van het craniomaxillo-mandibulaire skelet. Na een inleiding presenteert de auteur de problemen en oplossingen van deze reconstructie. In een caleidoscopisch overzicht komen augmentatiematerialen, augmentatietechnieken van zowel de benige structuren als weke delen aan de orde. Ook de implantologische resultaten (slechts 1,7% van de 198.538 (!) geplaatste implantaten moesten worden verwijderd) bij een Finse onderzoeks­populatie, werden geanalyseerd in samenhang met de autologe, xenologe en synthetische augmentatiematerialen en augmentatietechnieken.

Autoloog weefsel is de gouden standaard, maar een toekomstbeeld met stamcellen uit vetweefsel, 3D-scaffolds en 3D-geprinte defecten wordt geschetst. Traumatologische restdefecten komen in aanmerking voor de reconstructie door gebruik te maken van alloplastisch materiaal als PEEK en Medpor. In een patiëntenpopulatie van het VU medisch centrum zijn de resultaten geëvalueerd. Wat daarbij als probleem opviel was de ontevredenheid bij 10,1% van patiënten over het behaalde esthetisch resultaat. Als tweede probleem kwam de postoperatieve infectie bij 7,2% van de patiënten naar voren.

Vervolgens onderzocht de promovendus het botverlies rond falende implantaten door middel van de eindige-elementenmethode. In een Hamburgse kliniek werden 3.700 implantaten geplaatst in onder- en bovenkaak. Bij 10 patiënten, met 16 suprastructuren, was er ernstig botverlies. Het belang van een goede geometrie op het postoperarief botverlies wordt benadrukt. Ten slotte wordt microcomputertomografie aanbevolen voor het beoordelen van de morfologie van de geëxplanteerde, falende implantaten.

De conclusie van het proefschrift is dat er veel vooruitgang is geboekt in de reconstructie van defecten in het craniomaxillo-mandibulaire skelet met daarbij een grote hoeveelheid behandeltechnieken en dito beschikbaar gekomen ­biomaterialen. De conclusies zijn in overeen­stemming met de bestaande literatuur en geven geen nieuwe inzichten, behalve dat combinaties van natuurlijke en synthetische materialen, pre-operatieve planning en ‘tissue engineering’ de resultaten kunnen verbeteren en de complicaties kunnen verminderen.