Bekend is dat bij ouderen dysfagie (slechte slikfunctie) is gerelateerd aan systemische ziekten, slechte orale functie en slechte voedingstoestand. Dit onderzoek had tot doel de mogelijke relatie tussen dysfagie en sarcopenie (onvoldoende spiermassa) aan te tonen.

Aan het onderzoek namen 255 ouderen deel die een indicatie voor zorgverlening in een verpleeghuis hadden en die in staat waren aan het volledige onderzoek mee te werken. Onderzoeksvariabelen waren geslacht, leeftijd, diagnosen cerebrovasculair accident (CVA), ziekte van Parkinson en dementie, Barthel-index, Skeletal Muscle Index (SMI), Modified Water Swallowing Test (MWST) en 4 testen voor orale functie. De Barthel-index kent een score van 0 tot 100 voor de mate waarin men de dagelijkse levensverrichtingen kan uitvoeren. Met de SMI wordt de massa van de skeletspieren gemeten als voldoende of onvoldoende. De MWST leidde tot een score goed of slecht voor slikfunctie. Met betrekking tot orale functie onderscheidde de eerste indeling 3 soorten molaarocclusie: volledig natuurlijk, met minimaal 1 gebitsprothese en afwezig. Als tweede werd de mobiliteit van de tong beoordeeld als goed of onvoldoende door de tong tussen de mondhoeken heen en weer te laten bewegen. Voorts liet men spoelen met water en werd beoordeeld of het water in de mond kon worden gehouden of wegsijpelde. Tot slot werd dichotoom de mondvochtigheid beoordeeld als normaal of als afwijkend doordat de tong droog was of bedekt met viskeus of luchtbellen bevattend speeksel.

Het resultaat van de MWST was slecht bij 40 (16%) ouderen. Statistisch significante relaties werden gevonden tussen enerzijds MWST en anderzijds CVA, dementie, lage Barthel-index, onvoldoende SMI, afwezige molaarocclusie, slechte mobiliteit van de tong en slechte spoelfunctie. Met deze variabelen als mogelijke verklarende factoren en slikfunctie als afhankelijke variabele werd stapsgewijze logistische regressieanalyse uitgevoerd. Na correctie voor geslacht en leeftijd bleken slechte mobiliteit van de tong en onvoldoende spiermassa verklarend voor slechte slikfunctie.

De relatie van dysfagie met slechte mobiliteit van de tong was reeds bekend, maar de relatie met sarcopenie is een interessant nieuw gegeven.

Bron

• Murakami K, Hirano H, Watanabe Y, et al. Relationship between swallowing function and the skeletal muscle mass of older adults requiring long-term care. Geriatr Gerontol Int 2015; 15: 1185-1192.