Gerodontologie

Wortelcariës komt veel voor bij ouderen, vooral bij degenen die verblijven in een zorginstelling. Er zijn in onderzoeken diverse risico-indicatoren voor het ontstaan van wortelcariës vastgesteld, maar zelden is hiernaar gekeken met behulp van een statistische multilevel regressieanalyse.

In Hong Kong werden 1.546 oudere bewoners van 21 zorginstellingen benaderd voor dit onderzoek. Zij waren in staat tot basale zelfzorg en moesten minimaal 5 gebitselementen met geëxposeerde worteloppervlakken hebben. Aan deze inclusiecriteria voldeden 233 vrouwen en 73 mannen met een gemiddelde leeftijd van 78,8 ± 6,2 jaar. Van elk gebitselement werd vastgesteld of het geëxposeerde worteloppervlakken had en of deze een actieve cariës­laesie hadden die kon worden gepenetreerd met een sonde. Een cariëslaesie die zich uitstrekte over meer worteloppervlakken werd geregistreerd als 1 cariëslaesie als de breedte van de laesie kleiner was dan een derde van de totale breedte van de desbetreffende worteloppervlakken. Apart geregistreerd werden worteloppervlakken met een restauratie die geen actieve cariëslaesie hadden. Andere onderzoeksvariabelen waren zichtbare hoeveelheid biofilm en de grootte van een eventuele gingivarecessie. Bij dragers van een partiële gebitsprothese werd vastgelegd of de afstand tussen een geëxposeerd worteloppervlak en een willekeurig onderdeel van de gebitsprothese kleiner of groter was dan 3 millimeter. Om de intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid van de verrichte metingen te bepalen, werden op dezelfde dag alle metingen bij een aselecte groep van 10% van de participanten herhaald.

De intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid van de metingen was met een kappa van 0,96 bijzonder groot. Gemiddelde waarden van de belangrijkste onderzoeksvariabelen waren: 14 gebitselementen, 53,5 geëxposeerde worteloppervlakken, 1,3 worteloppervlakken met een actieve wortelcariëslaesie en 2,1 worteloppervlakken met een restauratie en zonder een actieve cariëslaesie. Multilevel regressieanalyse bracht aan het licht dat de zichtbare hoeveelheid biofilm, de afstand tussen een geëxposeerd worteloppervlak en een willekeurig onderdeel van een partiële gebitsprothese, de mate van gingivarecessie en worteloppervlakken in het bovenfront wortelcariës induceren.

Geconcludeerd kon worden dat bij deze oudere bewoners van zorginstellingen orale biofilm, een partiële gebitsprothese en gingivarecessie risico-indicatoren voor wortelcariës zijn.

Bron

Tan HP, Lo ECM. Risk indicators for root caries in institutionalized elders. Community Dent Oral Epidemiol 2014; 42: 435-440.