Zowel slaapproblemen als xerostomie kunnen de gevolgen van ziekten en de levenskwaliteit negatief beïnvloeden. De doelstelling van het onderhavige onderzoek was het vergelijken van slaapkwaliteit, angst, depressie en levenskwaliteit bij mensen met en zonder xerostomie.

In een kliniek voor orale geneeskunde in Spanje werden 30 proefpersonen geselecteerd die ouder dan 18 jaar waren, die met de vragenlijst Xerostomia Inventory vastgestelde xerostomie hadden en die de diagnose hyposialie voor totaal rustspeeksel hadden gekregen. Dit laatste betekende dat de secretiesnelheid van totaal rustspeeksel minder was dan 0,2 ml/min. Exclusiecriteria waren: chemo- en/of radiotherapie, kanker, auto-immuunziekten en andere verzwakkende pathologische condities. De controlegroep bestond uit 30 lichamelijk en psychisch gezonde proefpersonen die ouder dan 18 jaar waren en die alleen voor een dentaal probleem de kliniek bezochten. De volgende onderzoeksvariabelen werden geregistreerd: leeftijd, geslacht, roken, alcoholconsumptie, angst en depressie met de Hospital Anxiety-Depression-vragenlijst (HAD), mondgezondheidsgerelateerde levenskwaliteit met de verkorte versie van de Oral Health Impact Profile (OHIP-14), slaapkwaliteit met de Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) en slaperigheid overdag met de Epworth Sleepiness Scale (ESS).

De gemiddelde leeftijd bedroeg in de experimentele groep 58,2 ± 11,2 en in de controlegroep 64,8 ± 10,4 jaar. Dit verschil was statistisch significant. Beide groepen bestonden voor ongeveer 85% uit vrouwen en uit een verwaarloosbaar klein aantal rokers en alcoholgebruikers. In de experimentele groep werden statistisch significant ongunstigere HAD-, OHIP-14-, PSQI- en ESS-scores gevonden dan in de controlegroep. Een regressieanalyse met xerostomie als afhankelijke variabele toonde een statistisch significante relatie aan met depressie, terwijl de relatie met angst en leeftijd bijna statistisch significant was.

Uit de resultaten van dit kleinschalige onderzoek kon worden geconcludeerd dat bij mensen met xerostomie vermoedelijk een associatie bestaat tussen hyposialie, slaapkwaliteit, psychische stoornissen en mondgezondheidgerelateerde levenskwaliteit. Als mogelijke verklaring voor deze associatie werd genoemd dat xerostomie op diverse nachtelijke momenten noopt tot drinken, dat drinken leidt tot slaapinterrupties om te urineren en dat het totale ongemak psychische stoornissen induceert.

Bron

• Lopez-Jornet P, Berdugo ML, Fernandez-Pujante A, et al. Sleep quality in patients with xerostomia: a prospective and randomized case-control study. Acta Odontol Scand 2016; 74: 224-228.