Temporomandibulaire disfunctie komt vaak tegelijkertijd voor met hoofdpijn, disfunctie van de cervicale wervelkolom en fibromyalgie. Onbekend is of er (causaliteits)relaties zijn. In dit onderzoek was de doelstelling meer te weten te komen over de relaties tussen temporomandibulaire disfunctie en deze 3 comorbiditeiten, de klinische implicaties daarvan en de pijnmechanismen.

De onderzoeksstrategie was een niet-systematisch literatuuronderzoek met 19 trefwoorden in de elektronische literatuurbestanden PubMed, Cochrane Library en EMBASE. De relevantie van de gevonden artikelen werd bepaald door titels en samenvattingen te beoordelen. Onderzoeken naar de relaties van temporomandibulaire disfunctie met de 3 comorbiditeiten moesten voldoen aan kwaliteitscriteria. Voor de relatie met hoofdpijn waren deze: transversaal, casus-controle-, cohort- of gerandomiseerd gecontroleerd klinisch onderzoek, diagnostiek van hoofdpijn volgens de International Classification of Headache Disorders en diagnostiek van temporomandibulaire disfunctie met gevalideerde meetinstrumenten of criteria. Voor de relatie met disfunctie van de cervicale wervelkolom was dit een beoordeling van de gehele cervicale regio met behulp van een gevalideerde en betrouwbare methode. Voor de relatie met fibromyalgie waren deze: diagnostiek van temporomandibulaire disfunctie met gevalideerde criteria en diagnostiek van fibromyalgie volgens de criteria van de American College of Rheumatology.

Bestudering van alle met de kwaliteitscriteria geselecteerde onderzoeken leidde tot de volgende conclusies. Temporomandibulaire disfunctie en primaire hoofdpijn verlopen via gemeenschappelijke zenuwbanen en hebben dezelfde wijze van sensitisatie van het centrale zenuwstelsel. De potentiële causaliteitsrelatie is echter nog onduidelijk. Bij temporomandibulaire disfunctie en disfunctie van de cervicale wervelkolom komen de zenuwbanen van de nervus trigeminus en van de sensorische zenuwbanen van de wervelkolom samen en is de sensitisatie van het centrale zenuwstelsel identiek. Temporomandibulaire disfunctie en fibromyalgie hebben beide een tekortschietende pijninhibitie vanuit de hersenen. Hoogstwaarschijnlijk is de causaliteitsrelatie eenzijdig: fibromyalgie is een risicofactor voor temporomandibulaire disfunctie.

Uit de resultaten van dit onderzoek moge duidelijk zijn dat er tussen temporomandibulaire disfunctie en de 3 comorbiditeiten (causaliteits)relaties bestaan en dat ze daarom een multidisciplinaire benadering verdienen.

Bron

• Costa YM, Conti PCR, de Faria FAC, Bonjardim LR. Temporomandibular disorders and painful comorbidities: clinical association and underlying mechanisms. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol 2017; 123: 288-297.