Gerodontologie

Dysfagie kan de inname van voedsel belemmeren of veranderen en zou als gevolg daarvan ook de voedingstoestand kunnen aantasten, zeker bij mensen met lichamelijke en/of cognitieve beperkingen. In dit onderzoek werd bij een groep thuiswonende, zorgbehoevende oudere Japanners de prevalentie van dysfagie vastgesteld en de associatie tussen ondervoeding en het risico op dysfagie bepaald.

Het uitgevoerde onderzoek was transversaal en participanten waren kwetsbare 65-plussers die zelfstandig konden eten, thuiswonend waren, thuiszorg kregen en ook mondzorg aan huis kregen. Hun voedingstoestand werd bepaald met de Mini Nutritional Assessment Short Form die een maximale score heeft van 14 en 3 categorieën onderscheidt: ondervoed (0-7), risico op ondervoeding (8-11) en goede voedingstoestand (12-14). Of sprake was van een risico op dysfagie werd bepaald met de vragenlijst Dysphagia Risk Assessment for the Community-dwelling Elderly die een maximale score heeft van 24 en onderscheid maakt tussen wel (0-4) en geen (5-24) risico op dysfagie. Met een derde vragenlijst werd informatie ingewonnen over sociaaldemografische kenmerken, leefstijl, gewoonten, mondgezondheid en systeemziekten.

Voor statistische analyse waren gegevens beschikbaar van 529 vrouwen en 345 mannen met een gemiddelde leeftijd van respectievelijk 82,9 ± 7,5 en 80,7 ± 7,9 jaar. Ondervoed was 25%, 67% had risico op ondervoeding en 8% had een goede voedingstoestand. Risico op dysfagie werd vastgesteld bij 514 (59%) participanten. Na correctie voor covariabelen hadden de participanten met risico op dysfagie een statistisch significant grotere prevalentie van ondervoeding en van risico op ondervoeding dan de participanten zonder risico op dysfagie. Verder was de prevalentie van ondervoeding en van risico op ondervoeding negatief gecorreleerd met deelname aan activiteiten voor lichaamsbeweging en met hyperlipidemie en positief gecorreleerd met een grote hoeveelheid orale biofilm.

Onder deze groep thuiswonende kwetsbare ouderen was de prevalentie van (risico op) ondervoeding erg groot. Risico op dysfagie had een sterke associatie met (risico op) ondervoeding. Dysfagie is bij kwetsbare ouderen kennelijk een belangrijke voorspellende factor voor ondervoeding.

Bron

Takeuchi K, Aida J, Ito K, Furuta M, Yamashita Y, Osaka K. Nutritional status and dysphagia risk among community-dwelling frail older adults. J Nutr Health Aging 2014; 18: 352-357.